duikplaatsen in Nederland & België

DUIKPLAATS.NET

De ontwikkeling van een platvis

Gepubliceerd op 12-02-'13

Laten we het eens hebben over platvissen. Want hoewel je misschien het idee hebt dat dit een hele gewoon orde onder de vissen is, de Pleuronectiformes, is er toch wat speciaals met deze dieren. Uiteraard, je komt ze vrij vaak tegen tijdens het duiken, zeker schol, schar en met enige regelmaat ook tong. De ontwikkeling die deze vis doormaakt, is echter best apart te noemen.

Omvallende vis

Een pasgeboren platvis ziet er nog lang niet uit zoals de volwassen exemplaren. Sterker nog, een jonge schol, schar, tong, bot of heilbot, is eigenlijk een heel normaal rechtopzwemmend visje. In de loop van de tijd veranderen de vissen echter. Ze gaan steeds schever zwemmen, waarbij een oog compleet verplaatst, totdat ze 90 graden gekanteld zijn. Je zou kunnen zeggen dat deze vissen langzaam omvallen. Door het verplaatsen van het oog, wordt de hele schedel asymmetrisch. Sommige wetenschappers noemen dit wel 'de meest uitzonderlijke anatomische specialisatie onder gewervelde dieren'.

Zelfs Darwin was al op de hoogte van deze verandering gedurende het leven van een platvis. Het heeft echter een hele poos geduurd, voordat er duidelijkheid ontstond over de oorsprong van de asymmetrie. Lange tijd waren er geen tussensoorten bekend, die als voorlopers van de moderne platvis gezien konden worden. Dat is inmiddels anders. Een aantal jaar geleden werden twee fossielen (opnieuw) geclassificeerd en werd duidelijk dat bij deze vissen de ogen ook een wandeling gemaakt hadden, hoewel niet zo ver als bij de platvissen van nu.

Gedrocht of schoonheid?

Het resultaat van de transitie, een Picasso-achtige vis, zal niet door veel mensen als het toppunt van schoonheid worden bestempeld. Als je een platvis van dichtbij bekijkt, heeft het eigenlijk maar een lelijke kop. Maar de soorten zijn wel erg goed in camouflage hebben soms mooie kleurschakeringen op hun lijf. Eveneens ben ik vaak erg gecharmeerd van de manier waarop een scholletje van je zwegwemt, dat gaat best sierlijke voor een omgevallen vis.

Dus de volgende keer dat je een platte vis tegen komt, kijk er dan nog eens goed naar. Een hele gewone vis met een bijzonder verhaal!