Duikexpeditie brengt Noordzeeriffen in beeld
Duikers vertrekken vrijdag 4 september voor een elfdaagse duikexpeditie om aandacht te vragen voor een gezonde Noordzee. Expeditie Doggersbank 2015 vaart door bijzondere natuurgebieden op zee: de Klaverbank, de Doggersbank en het Friese Front. De expeditieleden maken onderweg diverse wrakken schoon van achtergebleven visnetten, vislijnen, haken, kunstaas en lood. Ook doen zij onderzoek naar de biodiversiteit van wrakken en de bodem. Nieuw in deze expeditie is de zoektocht unieke bacteriën in de Noordzee om nieuwe antibiotica en antischimmelstoffen te kunnen ontwikkelen.
Natuur onder druk
De natuur in de Noordzee staat al decennia onder druk. Door vervuiling, overbevissing, visserij met zware sleepnetten en zandwinning is al veel van het leven onder water verdwenen. De Klaverbank en Doggersbank zijn in juni 2015 door de overheid aangewezen als beschermde gebieden. Van deze gebieden zal een deel worden gesloten voor schadelijke bodem beroerende visserij. Dat is een stap in de goede richting. Het Friese Front is nog niet beschermd, maar wel aangemerkt als zoekgebied voor ruimtelijke beschermingsmaatregelen.
In de discussie over gebiedsbescherming wordt echter nauwelijks gesproken over kunstriffen, objecten zoals wrakken, productieplatforms en windmolens, terwijl die belangrijke kraamkamers en schuilplaatsen zijn voor het leven in zee. Er leven 300 verschillende dier- en plantsoorten bij de wrakken. "Wrakken zijn niet alleen cultuurhistorisch erfgoed, ze zijn ook kunstriffen en hotspots voor biodiversiteit", zegt Ben Stiefelhagen van Duik de Noordzee schoon. "Ze fungeren als mini-natuurgebieden en kunnen helpen om de rijkdom aan plant- en diersoorten te laten herstellen."
Nieuwe diersoorten
Net als in voorgaande jaren proberen de duikers en onderzoekers van de expeditie nieuwe diersoorten te vinden zoals slakken, vissen, schelpdieren en koralen, Aan boord van het expeditieschip zijn zes marien biologen die onderzoek doen naar de biodiversiteit. Het duikteam, bestaande uit vrijwilligers, duikt daarvoor op scheepswrakken én wrakken van gezonken boorplatforms. De kans is groot dat nieuwe soorten worden gevonden op plekken op de Doggersbank waar nog vrijwel niet is gedoken. Tijdens eerdere expedities vonden deze biologen op de Doggersbank al tientallen voor Nederland nieuwe en zeldzame soorten.
Identiteit van wrakken
Tijdens de expeditie wordt gedoken op veel onbekende wrakken. Er gaan een maritiem beroepsarcheoloog en een amateurarcheoloog mee, die de staat en identiteit van de wrakken willen gaan vaststellen.
Op de bodem van de Noordzee liggen duizenden scheepswrakken. Deze wrakken worden druk bevist met grote netten en de laatste decennia ook steeds vaker door sportvissers (o.m. hengelaars) en staandwant vissers. Steeds meer netten blijven aan de wrakken hangen en scheuren af. Hiervan zijn vele duizenden zeedieren het slachtoffer. Zestien supportduikers van het expeditieteam bevrijden de nog levende dieren onderwater en nemen de netten, lijnen, kunstaas en vislood mee naar boven.
Expeditie Doggersbank 2015
Expeditie Doggersbank 2015 is een initiatief van Stichting Duik de Noordzee schoon in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds en Sodexo. Het expeditieteam bestaat uit 29 duikers, waaronder biologen, archeologen, milieudeskundigen, fotografen, filmers, en supportduikers. Het duikwerk kan alleen worden gedaan door zeer ervaren duikers gezien de lastige omstandigheden waarin het project moet worden uitgevoerd: 25 tot 45 meter diepte in koud, stromend water met wisselend zicht (2 tot 25 meter). Het team werkt nauw samen met onderzoeksbureaus, bedrijfsleven, universiteiten en de overheid. Het is de achtste expeditie die de stichting organiseert.
Foto's: Udo van Dongen en Cor Kuyvenhoven
